کار یک موتور چیست؟
کار یک موتور، تبدیل انرژی الکتریکی به انرژی مکانیکی است. موتورهای مختلفی در صنعت کاربرد دارند که از بین آنها ، موتورهای BLDC یا بدون جاروبک به خاطرتوانایی شان در مصرف انرژی، و نیز کارایی و بهره وری بالایی که دارند، محبوب ترند .موتورهای بی ال دی سی به اسم براشلس هم معروفند.
یک موتور BLDC چطوری کار می کند؟
موتور BLDC برای عملکرد به جاروبک نیاز ندارند، در موتورهای جریان مستقیم معمولی جاروبکها جریان الکتریکی را از طریق کموتاتورها به سیمپیچهای روتور میرسانند. چطور موتور بدون جاروبک جریان را انتقال میدهد؟ در واقع در این موتورها انتقال جریان به سیمپیچهای روتور صورت نمیگیرد بدلیل اینکه سیمپیچها روی روتور قرار ندارند. روتور از جنس مغناطیس دائم ساخته شده و سیمپیچها روی استاتور ثابت هستند و نمیچرخند.
در موتورهایی که دارای جاروبک هستند چرخش از کنترل میدان مغناطیسی تولیدی به وسیله سیمپیچ روتور انجام میشود. در حالی که میدان مغناطیسی تولید شده توسط آهنرباهای دائم ساکن ثابت باقی میماند. برای تغییر سرعت چرخش ولتاژ سیمپیچها باید تغییر کنند.
یک موتور BLDC با سه سیمپیچ ( که هر کدام دو سر دارند ) در کل شش سیم است. اکثر سه سر از این سیمها به صورت داخلی (ستاره) به هم دیگر متصل و سه سیم دیگر از موتور خارج میشوند (در موتور جریان مستقیم دو سیم از موتور خارج میشود).
مزیت های موتور براشلس (Brushless)
سادگی ساخت
سیم پیچی موتورهای براشلس از نوع متمرکز بوده و به سیم پیچی توزیع شده نیازی ندارند. این موضوع موجب سادگی ساخت آنها می شود.
کنترل پذیری بالا
یک مزیت مهم این موتورها، کنترلپذیری بالایشان است. این دقت باعث کاهش مصرف انرژی و تولید گرما در موتور میشود و در مواردی که موتور به باطری متصل است طول عمر آن افزایش مییابد.
عملکرد بالا
دومین مزیت، عملکرد بالای آن است. این موتور میتواند به طور پیوسته در ماکزیمم گشتاور کار کند اما موتور دارای جاروبک فقط در نقاط خاصی در چرخش میتواند به حداکثر گشتاور برسد. یک موتور دارای جاروبک برای اینکه به گشتاوری برابر با موتور بدون جاروبک برسد باید از مغناطیسهای بزرگتری استفاده کند. به همین دلیل است که حتی موتورهای خیلی کوچک بدون جاروبک نیز میتوانند قدرت قابل ملاحظهای داشته باشند.
طول عمر بالا و نویز کم
موتورهای براشلس به دلیل عدم وجود جاروبک، طول عمر بالایی دارند و در آنها نویز کم است. در موتورهایی که جاروبک دارند، جاروبک و کموتاتور در طول چرخش ساییده میشوند و در محل تماس جرقه تولید میکنند در نتیجه نویزهای الکتریکی ایجاد می شود. به همین دلیل موتورهای بدون جاروبک در مواردی که نباید نویز و جرقه الکتریکی باشد بسیار مورد توجه قرار میگیرند.
کاربردهای مختلف موتورهای BLDC
موتورهای بدون جاروبک در مواردی که به کارکرد مداوم یک وسیله نیاز است مورد استفاده قرار می گیرند. موتورهای بدون جاروبک در چرخش درایو هارد دیسک کامپیوتر، انواع لوازم الکتریکی، انواع ماشینهای لباسشویی، کولرهای آبی، جارو برقی، تهویه هوا و غیره مورد استفاه قرار میگیرند. در این موارد یک تغییر در برنامه کنترل باعث جهش بزرگی در سرعت موتور میشود که مثالی از مزیت کنترلپذیری این موتورها است.
موتورهای BLDC همانطور که گفته شد در چرخش درایو هارد دیسک کامپیوترها هم کاربرد دارند و منجر به کاهش مصرف انرژی در این قسمت کامپیوتر میشود که مزیت بسیار مهمی است.